Museum Het Schip geeft op 31 mei het startschot met een feestelijke opening voor een nieuwe dependance in het complex van de Dageraad. Naast de Spaarndammerbuurt is hier het andere stukje van de stad waar de
Amsterdamse School architecten hun betoverende creativiteit hebben ingezet om arbeiderspaleizen te realiseren. Vanuit deze nieuwe locatie zullen rondleidingen worden gegeven door de PL Takbuurt.
Tijdens de opening, waarbij iedereen welkom is, zullen rondleidingen worden gegeven over Berlage, de Amsterdamse School en Plan Zuid.
Tussen 1918 en 1927 werd hier een buurtje gebouwd voor sociale woningbouw door zes corporaties. Er werden architecten uitgekozen die nauw met elkaar samenwerkten. Naast de Klerk en Kramer werkten ook andere architecten als Rijnja, Weissman en de bureaus van Kuipers & Ingwersen en Gulden & Geldmaker aan het project. Het plan was om net als in de Spaarndammerbuurt een arbeidersbuurt te maken, waarbij naast enkele woon-winkel appartementen, twee scholen (aan de Jozef Israëlskade, het huidige Berlagelyceum van Westerman) een leeszaal (aan het Coöperatiehof van Kramer) en een badhuis toe behoorden.
Het is onbekend wie het uiteindelijke stedenbouwkundige plan heeft gemaakt, maar de contouren van de woningen volgen enigszins die van een ziekenhuis, dat Berlage daar aanvankelijk had gepland, maar in de uitwerking te duur bleek.
Plattegrond Dageraad complex
Het gehele complex is een rechthoekig stuk in de Nieuwe Pijp (ten noorden van het Amstelkanaal), waarvan het bekendste deel waarschijnlijk de twee blokken aan de PL Takstraat van Piet Kramer en Michel de Klerk is. Dit deel dat is beoordeeld als rijksmonument is gebouwd tussen 1922 en 1923. De architecten staan samen aangeschreven als architecten van de blokken en daarmee is niet duidelijk wie verantwoordelijk was voor welk deel, maar vergeleken met het Schip van de Klerk en bijvoorbeeld de Heinzestraat van Kramer is aan de hand van stijlkenmerken de invloed van beide architecten af te lezen. Het verlangen om een gevarieerd straatbeeld te krijgen is af te zien aan de vele spectaculaire variaties in geveloplossingen en is de reden waarom het blok tot één van de topstukken van de stijl maakt. Vooral de hoekpartijen aan het pleintje op de kruising van de Burgemeester Tellegenstraat en de Pieter Lodewijk Takstraat, de ritmische gevelcompositie in de Tellegenstraat die er naar toe leidt en de stadsvilla´s aan het Henriëtte Ronnerplein en Thérèse Schwartzeplein zijn uniek.
Het beeldhouwwerkprogramma aan het complex is ook uitgebreid. Op de nokken van de woningen aan de PL Takstraat bij de scholen zijn loden kraaiende hanen te vinden. Op de krullende hoeken kan men een uit bakstenen gehouden mannetje en een adelaar herkennen van John Rädecker. Onder deze beelden zijn tevens herdenkingsplaquettes te vinden. Op de hoek van het Henriëtte Ronnerplein en –straat is een buste van Wibaut te zien als eerbetoon aan zijn inzet voor de sociale woningbouw uit 1930 van beeldhouwer W. Ijzerdraat. Op de hoek die het spiegelbeeld hiervan vormt aan de andere zijde is een socialistisch tafereel te vinden met arbeiders. Ook zijn er op de beide pleinen uitgehakte letters te vinden die samen de woorden “De Dageraad” vormen. Deze zijn te vinden onder de balkons van de de stadsvilla’s.
Museum Het Schip geeft vanaf 31 mei elke zondag rondleidingen van een uur vanuit de nieuwe locatie. Het informatiecentrum is geopend van 11:00 tot 17:00 en er is tevens een kleine expositie te zien.
De opening zal plaatsvinden in het Berlage Lyceum vanaf 16:00, waarna het centrum officieel wordt geopend door Carolien Gehrels. Zie voor meer informatie hier.
Ik ben persoonlijk zeer benieuwd naar deze rondleiding die een welkome aanvulling vormt op het professionele aanbod van Het Schip. Er zal hiervan een recensie komen zodra ik deze heb gevolgd.
Om alvast in de stemming te komen, kunt u hier de locatie op Google Maps bekijken.
Voor meer informatie over de dependance of de rondleidingen kunt u op de website van Museum Het Schip terecht.
Foto's:
- Foto's gebouwen: SPQA Amsterdam
- Foto Wibaut: Wikipedia
- Plattegrond: Wikipeida
Geen opmerkingen:
Een reactie posten