Boek: Paleis voor alle burgers / AL van Gendt

Uitgeverij Bas Lubberhuizen, gespecialiseerd in boeken over de hoofdstad geeft een boek uit ter gelegenheid van de renovatie/ herbestemming van het Burgerziekenhuis aan de Linnaeusstraat in Amsterdam Oost tot hotel. In feite is het al de tweede herbestemming, aangezien het in 1992 al was omgebouwd tot stadsdeelkantoor.

Burgerziekenhuis
Het Burgerziekenhuis was opgezet door A.W. Wertheim en de arts Anton Berns die in eerste instantie een ziekenhuis voor de kleinere burgerij had geopend op de Keizersgracht. Dit werd al snel te klein en toen het pand gesloopt moest worden in verband de verbreding van de Raadhuisstraat was dit een goede aanleiding om te verhuizen. Tien jaar later, in 1889, werd een nieuw onderkomen gebouwd voor het ziekenhuis naar ontwerp van AL van Gendt op een stuk land aan de nieuwe Linnaeusstraat. Toen het af was (1891) had het voor die tijd zeer moderne installaties, zoals liften, centrale verwarming en elctriciteit. Dit allemaal kwam ten goede aan het herstel van de patiënten. Al snel kreeg het een goede naam en het was er altijd erg druk.

In 1991 is, na het verhuizen van het ziekenhuis naar Almere, begonnen met de ombouw naar stadsdeelkantoor. Eerst voor stadsdeel Oost en daarna voor het gecombineerde stadsdeel met Watergraafsmeer. Nu is het gebouw in gebruik als het Eden Amsterdam Manor Hotel.

Het boek is geschreven door Wim de Wagt, kunsthistoricus en kan worden besteld op de site van Bas Lubberhuizen.

AL van Gendt
Adolf Leonard (Dolf) van Gendt (1835-1901), de architect van het gebouw is geen onbekende van de stad. Een echte bouwkundige is hij zijn carrière begonnen bij de Spoorwegen, waar hij medeverantwoordelijk was voor het ontwerp van een aantal stations in Nederland.

In 1870 startte hij zijn eigen bureau in Amsterdam dat in de loop der jaren een immens oeuvre opbouwde. Hij was tevens vader van de gebroeders Johan Godart en Adolf Daniël Nicolaas van Gendt, die hem later vergezelden en bij zijn dood het bureau overnamen. Gedrieën waren zij een fenomeen in de stad als het ging om productiviteit, maar ook blonken zij uit in bouwconstructies. Bij onder andere het Centraal Station, de NHM (het archief aan de Vijzelstraat), het Bungehuis aan de Spuistraat en het Scheepvaarthuis waren zij ingehuurd als “raadgevend ingenieurs”.

Als architecten waren zijn niet vernieuwend. Zij bouwden datgene wat de klant wilde, de vader meestal in een eclectische verzameling van neo-stijlen, de broers later ook gebouwen die aan de Amsterdamse School doen denken. Dit maakte hen echter wel buitengewoon populair en zij bouwden een groot aantal beeldbepalende gebouwen voor de stad.

De lijst van werken bevat onder andere:

AL van Gendt
- Hollandsche Manege (1882)
- Concertgebouw (1883)
- Stadsschouwburg (1891)

AL van Gendt met zoons
- Villa Heineken (1890)
- Winkelgalerij aan de Raadhuisstraat (1899)

Gebroeders van Gendt
- De Rijnstroom (Hajenius) (Rokin) (1914)
- Drie koningen huis (Singel) (1920)
- Kantoorgebouw Harkema (Nes) (1924)
- Kantoorgebouw De Bank (Waterlooplein) (1928)

Bronnen:
- Burgerziekenhuis op Amsterdam.nl
- Bas Lubberhuizen: Paleis voor alle burgers
- Artikel van Vincent van Rossem van VVAB
- Keuning, D. & Lansink, L., (1999), A.L. van Gendt (1835-1901). J.G. van Gendt (1866-1925). A.D.N. van Gendt (1870-1932). Architecten in zaken, Stichting Bonas, Rotterdam.

Foto's:
- lubberhuizen.nl
- edenhotelgroup.com