Herbouw Crystal Palace. Parallel met Paleis voor Volksvlijt?

Uit Engeland komt het nieuws dat een Chinese miljardair voor een bedrag van 500 miljoen pond het Crystal Palace wil laten herbouwen op haar oude (tweede) plek bij Sydenham Hill. Hier stond het gebouw tussen 1854 en 1936. Oorspronkelijk gebouwd voor de wereldtentoonstelling van London in 1851, werd het hier herbouwd en is het nu de beoogde plek om het gebouw voor de derde keer op te bouwen. Het was toentertijd een revolutionair bouwwerk met volledig uit glas en staal opgetrokken gevels en dak, mogelijk gemaakt door recente ontwikkelingen in de glasproductie.

In Amsterdam kreeg men enkele jaren later een vergelijkbaar gebouw, het Paleis voor Volksvlijt.Overdonderd door het bouwwerk dat hij op de wereldtentoonstelling zag, liet Samuel Sarphati tussen 1855 en 1864 in Amsterdam een bouwwerk bouwen, volgens dezelfde opvattingen. Een gebouw voor tentoonstellingen en evenementen dat tevens een toonbeeld moest zijn van moderne architectuur en de vooruitgang die de industrialisatie had gebracht.

Als architect werd, na een prijsvraag, de ingenieur Cornelis Outshoorn aangetrokken, die later ook het Amstel Hotel zou ontwerpen voor dezelfde opdrachtgever. Dit Paleis voor Volksvlijt was weliswaar minder groot, maar was wel uitbundiger ontworpen.

Het Paleis voor Volksvlijt werd evenals het Crystal Palace uiteindelijk door brand verwoest. De brand van 1929 is een historische gebeurtenis die voor iedereen die het meemaakte een bijzondere gebeurtenis zou blijven. De Engelse tegenhanger was hetzelfde lot beschoren in 1936.

Bijzonder is dat er nu een derde parallel te vinden is tussen de twee bouwwerken. Hoewel de ontwikkelingen in Engeland van recente datum zijn, heeft in 2002 een groep enthousiaste ondernemers een stichting opgezet die het Paleis voor Volksvlijt wil herbouwen op haar oude locatie op het Frederikplein. Hiervoor zou het huidige gebouw van De Nederlandse Bank moeten worden afgebroken. Begrijpelijk dat de plannen wel sympathie bij de bevolking kreeg, maar dat de overheidinstellingen niet staan te springen om het plan tot uitvoer te brengen. Het lijkt er dus op dat het engelse initatief een betere kans van slagen heeft.

Veel meer informatie over de geschiedenis, de bouw en het afbranden van het Paleis kunt u vinden op de site paleisvoorvolksvlijt.nl. Hier vindt u ook een 3D animatie van het gebouw dat een goed beeld geeft van de grandeur dat het gebouw bezat.

Meer informatie over het initiatief voor herbouw van het Paleis kunt u vinden op volksvlijt.nl.

In 2009 besteedde de site van Geschiedenis24 ook aandacht aan het Paleis met informatieve links.

Foto's:
- Crystal Palace: via dailymail.co.uk
- Paleis voor Volksvlijt: Beeldbank Amsterdam