Bebouwing Stadionplein weer uitgesteld

Al jaren is het Stadionplein in Amsterdam Zuid het stadsdeel een doorn in het oog. Niet alleen vind men het plein niet passen bij de allure van Zuid, maar het is ook een fantastische locatie om dure bebouwing neer te zetten en de grond daarvoor voor veel geld van de hand te doen. Sinds jaar en dag worden er plannen gemaakt om er eindelijk iets te bouwen, maar tot op heden is er nog weinig van gekomen. Gisteren kwam in het nieuws dat de bebouwing van het weer plein is uitgesteld, omdat de aanbesteding is mislukt. Met andere woorden: er is geen enkele Europese partij gevonden die bereid is risico te nemen om het plan tot uitvoering te brengen. Wat maakt dan dat de plannen zo risicovol worden ingeschat?

Amsterdam Zuid en de Olympische Spelen
Het Stadionplein is, hoewel het past binnen het plan Zuid, zelf niet ontworpen door Berlage. Op deze plaats werd ruimte gereserveerd voor het Olympisch complex voor de Olympische Spelen van 1928, waarvoor Jan Wils werd gevraagd om het plan te ontwikkelen. De naam van het plein refereert zelfs niet naar het huidige stadion, maar naar een eerder stadion van Harry Elte, dat eerder iets ten zuiden lag. Op onderstaande foto is dit nog te zien.

Het stadionplein was ook al tijdens de spelen bedoeld om het vele autoverkeer van alle bezoekers in goede banen te leiden. Een grote boulevard om auto’s van het centrum en vanuit buiten de stad te leiden en een grote open ruimte midden tussen de verschillende complexen was ook toen al bestemd als parkeerplaats. Na de spelen zijn de meeste van de gebouwen weer afgebroken, maar de open ruimte bleef als parkeerplaats bestaan, in het begin als ondersteuning voor het stadion, en na de bouw van de ringweg vooral voor mensen van buiten de stad die de auto niet mee wilden nemen naar de binnenstad.

Herontwikkeling
Na de Olympische spelen waren er wel plannen voor nieuwe bebouwing in het gebied, maar het bleef altijd onduidelijk wat er precies moest gebeuren. De gebouwen van Citroën waren niet bevorderend voor de besluitvoming. Wie wilde er immers naast een garage wonen?

Meerdere malen is er geprobeerd een plan te maken voor het gebied. Het plein is een uitstekende locatie: je zit vlak bij de ring en Amsterdam Zuid is ee zeer populaire buurt. Maar steeds was er onenigheid, bijvoorbeeld met de omwonenden, die er liever een zaterdagmarkt wilden realiseren.

Intussen werd aan de noordzijde van het plein wel een gebied herontikkeld, het Olympisch Kwartier, waarbij woningen grote nieuwbouwblokken zijn gerealiseerd “in de geest van” de Amsterdamse School. Hiervoor is architect en baksteenspecialist Rudy Uytenhaak ingeschakeld. Dit was een groot succes, mede door de combinatie van sociale woningen en stadsappartementen in het duurste segment.

Het laatste bestemmingsplan stamt uit 2007/2009. Mede met inspraak van de omwonenden werd besloten dat er twee grote volumes zouden komen en dat de zichtlijnen haaks op het stadion zouden worden versterkt. Echter, om verschillende redenen lijken de plannen nu toch niet door te gaan, omdat ontwikkelaars niet genoeg mogelijkheden in het plan zien.

Problemen
Een plan moet rendabel zijn, oftewel de kosten die door een ontwikkelaar gemaakt worden moeten met opbrengsten weer worden terug verdiend.

Een eerste bron van inkomsten is het ondergronds parkeren. Over het algemeen levert dit aardig wat op en de kosten voor het bouwen van een ondergrondse parkeerplaats, in Amsterdam, vanwege de drassige grond geen makkelijke opgave, kunnen hiermee toch aardig worden bekostigd. Een probleem echter is dat de parkeerplaats zal moeten concurreren met de al bestaande parkeergelegenheid onder het Olympisch Stadion. Dit is een P+R locatie, die voor automobilisten zeer goedkoop is. Je kan voor zes euro je auto de hele dag stallen en krijgt er nog een tramkaartje bij ook.

Een tweede dealbreaker is het percentage van 30% aan sociale woningen dat verlangd worden in het plan. Deze woningen zijn over het algemeen een verliespost en kunnen worden gecompenseerd met de winst uit andere woningen, maar gezien de beperkte mogelijkheden en kleine bouwvolumes zijn de marges erg klein.

De omwonenden hebben zich laten zien als een invloedrijke organisatie, die zich niet laten inpalmen met mooie praatjes en het lijkt er op dat zij nog steeds niet tevreden zijn met de huidige plannen. Men vreest dat de nieuwe bebouwing te veel schaduw zal opleveren.

Wat denken jullie? Moet het plein worden bebouwd door de eisen minder streng te maken, zodat de bouwindustrie wordt gestimuleerd, of gaat zo de geschiedenis van het plein verloren en kan men beter wachten tot de economische situatie een meer hoogstaand plan toelaat? Laat het weten in de comments.

bronnen:
- Stipo.nl
- Olympischgebied.nl
- Amsterdam.nl
- Parool.nl

Foto's:
- Stadionplein: wikipedia.nl
- Bestemmingsplan: Amsterdam.nl
- Historische foto's: Olympischgebied.nl

Tot slot nog een filmpje van de bouw van het Olympisch Stadion in 1927.